2023年GESP八级考题解析:奖品分配的组合数学解法

一、问题背景
题目要求将N个奖品分配给M个团队,每个团队有特定的奖品需求a[i]。需要计算两种情况的分配方案数:
刚好分配完所有奖品
恰好剩余1个奖品未分配
二、算法核心思想
三、完整代码解析(带详细注释)
#include <iostream>
#include <vector>
using namespace std;
const int MOD = 1e9 + 7; // 标准模数
// 预计算阶乘和逆阶乘数组
vector<long long> fact, inv_fact;
// 快速幂计算(用于求模逆元)
long long pow_mod(long long x, long long n) {
long long res = 1;
while (n > 0) {
if (n % 2 == 1) res = (res * x) % MOD;
x = (x * x) % MOD;
n /= 2;
}
return res;
}
// 初始化阶乘表(O(n)预处理)
void init_fact(int max_n) {
fact.resize(max_n + 1);
inv_fact.resize(max_n + 1);
fact[0] = 1;
for (int i = 1; i <= max_n; ++i) {
fact[i] = (fact[i-1] * i) % MOD; // 计算i! mod MOD
}
// 费马小定理求逆元
inv_fact[max_n] = pow_mod(fact[max_n], MOD-2);
// 递推计算逆阶乘
for (int i = max_n-1; i >= 0; --i) {
inv_fact[i] = (inv_fact[i+1] * (i+1)) % MOD;
}
}
// 计算组合数C(n,k) mod MOD
long long comb(int n, int k) {
if (k < 0 || k > n) return 0;
return fact[n] * inv_fact[k] % MOD * inv_fact[n-k] % MOD;
}
int main() {
ios::sync_with_stdio(false); // 加速IO
cin.tie(nullptr);
int T; // 测试用例数
cin >> T;
// 预处理阶乘表(最大支持1e5+5)
init_fact(1e5 + 5);
while (T--) {
int N, M; // 奖品总数和团队数
cin >> N >> M;
vector<int> a(M); // 各团队需求
int sum = 0;
for (int i = 0; i < M; ++i) {
cin >> a[i];
sum += a[i];
}
long long ans = 1;
if (sum == N) {
// 情况1:刚好分配完
ans = fact[N]; // N! / (a1!a2!...am!)
for (int i = 0; i < M; ++i) {
ans = ans * inv_fact[a[i]] % MOD;
}
} else {
// 情况2:剩余1个奖品
ans = 0;
for (int i = 0; i < M; ++i) {
if (a[i] > 0) {
// 假设剩余的是第i种奖品
long long temp = fact[N];
for (int j = 0; j < M; ++j) {
int cnt = (j == i) ? (a[j] - 1) : a[j];
temp = temp * inv_fact[cnt] % MOD;
}
ans = (ans + temp) % MOD;
}
}
}
cout << ans << '\n';
}
return 0;
}四、关键知识点详解
模逆元计算:使用费马小定理和快速幂
多项式系数:多重集的排列数公式
预处理技巧:O(n)时间预处理阶乘和逆阶乘
边界处理:剩余奖品情况的分类讨论
五、复杂度分析
预处理:O(max_n)
每个测试用例:O(M)
总复杂度:O(max_n + T*M)
六、实际应用场景
七、学习建议
原创内容 转载请注明出处
